Osa pospolita

Osa pospolita (Paravespula vulgaris) zasiedla tereny zalesione i środowiska miejskie. Gniazda buduje w
ziemi, 10 cm pod powierzchnią, w opuszczonych norach gryzoni, pod korzeniami dużych drzew, w glebie
ogrodowej. Także przyczepia je do ścian budynków, na drzewach i krzewach. Gniazdo ma jeden tunel
wejściowy. Zbudowane jest z rozkładającego się drewna przeżutego przez robotnice w materiał podobny do
papieru.
Gniazda są zakładane w maju lub na początku czerwca. Królowa wybiera np. krzew i pęd, na którym gniazdo
będzie umocowane, i buduje grupę komórek, skierowanych otworami do dołu, promieniście w stosunku do
pędu. Królowa składa jaja w pierwszej warstwie, przyklejając je do ścianki. W zależności od temperatury
otoczenia, z jaj wylęgają się larwy po kilku-kilkunastu dniach. Młode larwy, aby nie wypaśd z komórki, tylko
częściowo wychodzą z jaj. Starsze larwy budują jedwabne kokony i przymocowują się do komórek. Po 4-6
tygodniach z tych larw powstają robotnice, które przyjmują wszystkie dotychczasowe obowiązki królowej
związane z utrzymaniem i rozbudową gniazda. Królowe zajmują się wtedy tylko składaniem jaj, natomiast
robotnice wykarmiają larwy. Dbają też o utrzymanie w gnieździe odpowiedniej temperatury. Gdy gniazdo
się przegrzewa, wówczas one chłodzą go wibrując skrzydłami lub wnosząc do gniazda krople wody, które
parując ochładzają go. Największą liczebnośd kolonia osiąga w sierpniu. Gniazda mogą liczyd 6000-10000
komórek, które są rozmieszczone w 8-10 plastrach. Gniazdo jest wtedy zabezpieczone przed chłodem
wielowarstwowymi papierowymi ścianami. Pojedyncze kolonie mogą byd jeszcze aktywne w październiku,
rzadziej w listopadzie.
Osy są pospolitymi gośdmi w pomieszczeniach ludzkich. Bardzo są uciążliwe w drugiej połowie lata, gdy są
przyciągane do owoców, przetworów owocowych, słodzonych napojów chłodzących, słodkich ciast w
cukierni. Zwolnione z obowiązku zdobywania białkowego pożywienia dla larw zalatują do domostw
niepokojąc mieszkaoców i stanowiąc zagrożenie dla ich zdrowia. W dużych ilościach dostają się do zakładów
przetwórstwa spożywczego. Jeśli ich liczebnośd w zakładzie przetwórczym będzie duża, wówczas mogą
nawet spowodowad zatrzymanie produkcji. Żerując mogą zanieczyszczad różne produkty. Przenoszą
chorobotwórcze bakterie Escherichia i Salmonella na produkty żywnościowe z miejsc, w których poprzednio
żerowały, np. z odchodów i trupów zwierzęcych, czy z wysypiska śmieci.
Zjadają one chętnie dojrzałe owoce grusz, jabłoni i śliw wygryzając w nich miąższ. Czasem tak głęboko
wgryzają się w gruszki i inne owoce, że całkiem chowają się w wydrążonych chodnikach. Nieostrożny
człowiek może wraz z owocem wziąd do ust osę, a użądlenie w język lub w przełyk jest bardzo
niebezpieczne, a nawet może byd śmiertelne. W sadach i warzywnikach osy mogą stanowid poważne
zagrożenie dla zdrowia pracowników zbierających owoce i warzywa. W terenach zalesionych, w których są
gniazda i liczne robotnice zbierające pokarm, osy niepokoją i przeszkadzają w pracy drwalom, czy osobom
zatrudnionym przy budowie dróg. Licznie występują na wysypiskach śmieci, utrudniając pracę robotnikom.